ALI BARAN

Ali Baran ile Söyleşi "Celal Atmaca"

KEKE Baran sizi cogumuz taniyoruz tanimayanlarimizda vardir muhakak site ziyaretcilerimize kendinizi tanitirmisiniz?

Kisaca anlatirsam Dersimliyim,1956 da dogdum 1978 de Ülkeyi terketmek zorunda kaldim almanyaya geldim, Karlsruhe de ki Universite de Kimya bölümünün daha basinda iken 1982 de ki Askerlerin Perlamentoyu fes etmesi ve o karanlik dönemin baslamasiyla bizim ögrencilik döneminde ki Diyarbakirda verdigim konserde Kürtce türkü söylememi Mahkemelerimin tekrar ele almasiyla v.s..v.s bahnelerle Söyledigim Kürtce kilamlarim (sarkilarin) irkcilik denildi ,türkiyeyi bölmek denildi ve T.C vatandasligindan M.Demirag, Sanar yurdatapan gibi ilk cikarilan 13 kisiden biride benim,

Keke Baran sanat yasaminizda simdiye kadar kac albüm yaptiniz ve bu albümleriniz hakkinda bizleri bilgilendirirmisiniz ?

Ilk Albümü almanyada 1981 döneminde yaptim Malan barkir türküleri o zaman yayildi, LO Berde Kasetiydi, daha sonralari 1984 te „dere Hepisxane“,1987 de „Ey Dersime“.1999 da“ Halepce u Zindan“,1991 de „Cene Cene“,1993 te „Deste Ma“,1995 te Konserler Kaseti, 2000 de „Evina me“,simdi yenisini „Teberiki“ calisiyorum toplam 8 kaset

Keke Baran yillardir avrupada sürgünde yasiyorsunuz ülkeden ,yani ana kaynaktan uzak olmanin sizin acinizda sanatiniza nasil bir etkisi oluyor ?

Ana kaynak dediginizi anliyorum, O kaynak taru -mar oldu , Köylerimiz bosandi v.s v.s..Avrupalara tasindi, ta Amerika Kanada ,Avustralyaya yayildi, evet topraklarimizdan kaoparildik ama Halkimizin hep icinde olduk,Halkimiz dünyanin dört bir yanina savrulduk, Halkimizin burda da sorunlari tasalari var,yani bunlarda dile geliyor hasret,ayrilik Kilamlari cogaliyor, özellikle benim icin fazla sorun olmadi cünkü ben Kürd kültürünün icinde olan bir Aileden geliyorum ve Hazine denecek kadar elimde materyal var ikincisi ben ülkeyle sürekli iliskilerimi aksatmadim, sonra burdaki insanlarla halkimla iliskilerim iyi...yani halkin icindeyiz....Her ot kendi kökü üstünde biter,her kus kendi dilinde öter....bizde öyle oldu zaten 1992 de Alman Pasaportuyla döndüm amma dersime 1999 da girebildim olagan üstü bölgeye beni sokmadilar,istanbul,Izmir mersin,antalyada gecelere katildim ama doguda olmadi...sadece 2002 ve 2003 te Munzur Festivaline katildim, Elazig istanbul gibi yerlerde Radyo programlarina katildim bu yil2004 te Diyarbakirda Televizyon Programi yaptik...

Keke Baran yeni bir albüm veya beste bestelerken avrupadaki sartlarda zorluklar cekiyorsunuzdur bu konudaki dusuncelerinizi bize aciklarmisiniz?

Yukarida dedigim gibi benim icin bir zorluk yok cünkü ben 12 yaslarinda basladim Tanbur calip Kilam söylemeye 7 yasinda Davul calardim ,Annem bana Bekmez Parkaci,yani Gewlik deriz biz ondan bana Davul yapmisti,öyle müzige basladim....ilk okulda cok Mahsuni türküleri söyledim kürtce yasakti,Orta okulu Elazigda okudum orda Folklor derslerine gittim ve gine Türküler söyledim ,daha sonra Elazigda okuldan atildim Dersim – Hozata kazasinda Liseyi okudum o deönem1975 te ilk defa Hozatta sahnede Kürtce söyledim daha sonralari Istanbul,mersin,iskenderun ve daha dersimin kazalarinda kücük konserlere ciktim enselendim dayak yedim ve takiplere ogradim,Diyarbakirda 1977 de tutuklandim bir kac ay iceride kaldim o dönem kürtce söylemek imtihar etmek gibi bir seydi 1978 zin sonumda Avrupaya ciktim,....

Keke Baran sizin yörelerde veya bizim yörelerde o kendine has dertli agitlardan etkilendiginiz oldumu?

Beni etkileyen kisi Babamdir Bizim ev sanki bir müzik okuluydu..Tanbur,Keman daha sonra babamin 1962 deTRT Ankara dönüsünde Cumbus getirmisti, daha sonralari Almanyada gördüm ki babam Coban Kavalida caliyordu...yani cok yetenekli bir insandi ister istemez beni ilk etkileyen Mamut Baran dir Dersim yöresinin taninan Ozanidir 1962 de ilk T.R,T Radyosuna giden Dersimli ilk kisidir Türkce diksiyonu iyi olmadigindan yani kürtce okuyan bir Ozandi onun icin radyoda kalmadi ve 1965 te Almanyaya calismaya gitti...1975 te aramizdan ayrildi 1985 te Hunerkomda ilk resmi kasetini yaptik,daha sonra 2001 de Kom Müzikte Kasetleri ve CD si yapildi, piyasada var Türkiyede satiliyor.
Beni etkiliyen ikinci Kisi de Annemdir Annem Besi Baran Medya.tv Mahmut Baranla ilgili bir programda yayinlandi bu yil aramizdan ayrildi,cok güzel agitlar söylerdi benim Halepce u Zindan kasetinin Basindaki agit daki ses Anneminsesidir....ücüncüsü ben kücükken 1960 larda Erivan ve bagdatta yayin yapan kürtce Radyolarin etkisi oldu,her aksam,Arife Cizrewi,Hasan Cizrewi,meyrem Xan,Qawis Axa ve Ayse San....v.s ..v.s

Keke Baran neden dersimden bu kadar cok sair, yazar, ve müzisisyen cikiyor? bize bir aciklama yapmak istermisiniz?

Bir önceki soruda Babam ve Annemde bahsetmistim, onlarin Agitlari en cok Dersim1938 deki katliami anlatir, bir zat bizim Aileden 23 kisi diri diri yakilmistir,yani bir Ot Mergine eleri baglanip sonra Kadin, Kiz, Cocuk,yasli erkekler Dipcik ve kasaturalarla saldirip zorla meregin icine tikilmislar ve benzin dökerek yakmislar..... bunlari malesef ermeniler gibi dünyaya anlatamadik, yapilanlar yapana Kar kaldi simdi de unutuldu,daha 5-6 sene evel katledilen yikilan köyler gibi.....Dersimliler birncisi Kürt,zaza yada Alevi olduklarindan dolayi sürülmüs talan edilmis ciben basi olarak damga yemisler , ezidikce ezgileri cogalmis ve ezilmisligi bilince cikarmis,ama kendi aralarinda birligi olmamis bir yöre ve asimlasyonun en agirini yasamis Dersimliler, bunuda unutmamak lazim.....ve sol örgüt kuruculari, sendikacilar yani aydinlanmada ön safhada yer almislar,bunun icindirki Devlet dayrelerinde Tunceli denince rahatsiz olurlar....

Keke Baran Ahmet Kayanin anisin,a size yöneltmek istedigim bir sorum olacak ,ahmet kaya'yi bir ödül töreninde linc etmek istediler ve o törende sayin kaya'yi hain ilan ettiler bu hain saldirilari nasil degerlendiriyorsunuz ve orda bulunan kürt kökenli kürt sanatcilarina tepkiniz nasildi?

Ahmeti daha 1977 de tanimistim genc tifil biriydi Isanbulda bir geceye bizi cagirmislardi o gecede Ahmedi sahne vermediler bozulmustu,daha sonralari Avrupadaki Yilmaz Güneyi anma gecelerinde görmüstüm,kürtceden cok etkilenirdi bana hep Xalo derdi,1992 de ben ve melike Demirag,S.Yurdatapan türkiyeye döndügümüzde bana hosgeldin demisti tabiki eski Ahmet degildi, Taninan amma kuskuyla bakilan biri olmustu Cünkü Kürdüstan özgürlük hareketine sempati duyardi,iste olan o gece oldu, zaten o yapmacik Sanatciliktan bezmisti, bir cikis ariyordu onu orda yapti ve benim yillar önce basima gelen onunda basina geldi,ülkeyi terketti, kürt kökenlilere diyecegim, onlar para kökenli deseniz daha iyi olur, onlar Kurt kapanindaki tucar ve Mafya babalarinin birer oyuncagi, altin yumurlayan Tavuk onlardan ne tepki bekliyorsunuz ki, kapris ve söhret sevdalisi Zavallilar....onlar gibisi ülke disinda da var ...ayakta kalmak icin ezan okuyan Partilere dalkavukluk yapan özgürlügünü yasayamayan cok sanatci var.

Keke Baran ic anadolu kürtlerin sanata bakis acilarini ve sanatcilara yaklasimlarini nasil buluyorsunuz?

Ic anadoludaki Kürtleri seviyorum ve kutluyorum biz Anadoludaki Kürtlerden daha gayretli ve tutucu,yurtseverliklerinden samimiler,sanata ve sanatciya sevgi ve saygililar...

Keke Baran simde nerde ve sürgünde yasamanin ne oldugunu bize aciklamak istermisiniz?

Sürgün yasamak bazilarina göre hapishanedende beter,ama biz hapishaneleri Okula ceviren yigitlerin evlatlariyiz,dersimdeki insanlarda sürgün edildiler ta yavuz s.selim döneminden beri kürdler kendi topraklarindan sürgün yasiyor, ama bukadar baskiya ragmen kürdleri,Alevileri asimle edemediler cünkü bizim Folklorumuz,dilimiz 4 bin yilin getirdigi derinligi tasiyor kolay kolay kaybolmaz ve yok edilemez biz hepimizin varligi bu zengin dilin varligindan geliyor,84 yildir Cumhuriyet kurulmus isimleri dillerinin yarisi halla kürdce ve Arapcanin etkisindedir“ gecmisi olmayanin gelecegi olmaz „ sözünü bosuna dememisler.....

Keke Baran kürt müzigini daha zengin daha iyi gelistirmek icin neler yapilmali sizce?

Birincisi Kürtceyi iyi bilmek,ikincisi Müzigi ün kimligini iyi analize etmek icin o bilincte olmak yani O yörenin Müziklerinin Harmonilerini cikarabilmek,sadece ezgileri bilmek yetmiyor,onu zenginlestiren Harmonidir.. Gerci bizim toplumdaki Müzik anlayisida farkli yani harmoniyi dinleyenmi var insanlat her sazi eline alani dinliyor, yani cok seslilik siyasette yok ki sanata da yansisin insanlar Osmanlidan beri tek seslilige alisti...v.s bunlar uzun tartisma konusu...

Keke Baran dünyanin cesitli ülkelerinde sürgünde yasiyan ve yasamlarini zorunlu olarak orada sürdürmekte olan kürtler icin söylemek istediginiz veya bir mesajiniz varmi?

Sürgünü icinizde yasiyorsaniz kötü, amma özgürlüge inaniyorsaniz ve kendinizi özgür his ediyorsaniz o zaman o duvarlar viz gelir..hem kürdüm diyip aksama kadar Türkce konusuyorsaniz istanbulda da sürgünsünüz demektir Almanyayla bir farki olmaz ben cok arkadas gördüm 25 yildir istanbulda dir dersime gitmemis oda sürgündür ne farki var benden.....nasil düsünüyorsan öylede yasiyorsun demektir, burda cok arkadasimiz Sanatcimiz var Alman veya Isvec vatandasidir cesaret edip Ülkeye dönmüyor, yurt disinda durup gazel okumakla Ülke kurtaramayiz bunun bilince cikarmak lazim, zaten T.C nin istedigide odur...Uzakta durup elma taslamakla olmaz ben Alman vatandasligini aldigim yil ülkeme döndüm,Dersime 20 yil beni sokmadilar ama 1999 da Firatin öbür yakasina gectim , benim icin bir zaferdi sanki...

Hayatta tasarimlarin veya hedeflerini söyleyebilirmisiniz?

Benim türkü söylemede ki tek amacim halka birseyler anlatabilmak yani bir mesaji vermek icin arac olarak Türküleri secmis oldum , iyi ki secmisim, insanlarin duygularina hitap etmek pekte kolay degil hele bu dönemde, birde kürtceyi söylemek ise kendi basina bir siyaset yapmaktan daha tehlikeli görülürdü onun icindirki beni 1982 askeri darbeden sonra vatandaslik hakimi elimden aldiler yani ilk olarak Türk vatandasligindan atilan 13 kisiden biri bendim Melike Demirag,Sanar yurdatapan v.b.g..
Benim tek istedigim halkimin sevgisini kazanmak, ama gelin görünki halki 40 a bölmüsler siyasetler bizi saga sola cekip durduler kimseye yaranamadik ben Kilamlarimi.Laviklerimi hala söyleyip dururum..en böyük istegimde odurki kendi dilimizden bizim türküleri söyleyen nesilin tükenmemesini yaratmak bunun icin Böyük bir Kültür Merkezi acmak benim en cok istedigim seydir,Türkiyede ortam olusursa bir Müzük okulunu acmak.elimde geleni yapmak ve bendeki arsivi degerlendirmek. Cok iyi düsünmüssünüz Kürtler Teknikte cagin gerisinde kalmasin istiyorum köylülerinizle haberlesebiliyorsunuz köylerinizi zenginlestirmek,cagdas bir sevyeye kavusturmak azmini göstermeniz cok hos
her Kürd kendi köyleri icin bunu yapsa kültürünü saklar korur bu Internet bir aractir ...bizde tuvalet yok yol yok köyüne yolu suyu hep devletten
beklerler ,Be kardesim devlete hem muhalifsin hemde hizmet bekliyorsun, devlet enayimi seni terörüst demis sana yol su verirmi? Dedigimde bazi
Arkadaslar anlamiyorlar.....

Keke BARAN zincirlikuyu.net i takip ettiginizi söylediniz buna sahsen ben cok sevindim sitemiz hakkindaki görüslerinizi düsüncelerinizi bize
aciklarmisiniz bir agbi olarak bize neyi önerirsiniz ?

Cok iyi düsünmüssünüz Kürtler Teknikte cagin gerisinde kalmasin
istiyorum köylülerinizle haberlesebiliyorsunuz köylerinizi
zenginlestirmek,cagdas bir sevyeye kavusturmak azmini göstermeniz cok hos
her Kürd kendi köyleri icin bunu yapsa kültürünü saklar korur bu Internet
bir aractir ...bizde tuvalet yok yol yok köyüne yolu suyu hep devletten
beklerler ,Be kardesim devlete hem muhalifsin hemde hizmet bekliyorsun,
devlet enayimi seni terörüst demis sana yol su verirmi? Dedigimde bazi
Arkadaslar anlamiyorlar.....

Keke BARAN bize unutamadiginiz bir anininizi bizimle paylasmak istermisiniz ?

Anilar cok ama paylasacak bir ortam olursa paylasirim,sizde birileri benim Lure Lure yi söylemis ben Kanadada bir arkadasin evinde gördüm
sasirdim,bizim yörenindir dedi, iste sizin Konyalilarin yillardir sürgündehala eski Kilamlarinizi unutmadiginizi o zaman anladim.

Keke BARAN son olarak zincirlikuyu halkina ve sitemizin ziyaretcilerine söylemek istediginiz bir mesajiniz varmi ?

Cok uzun oldu belkide insanlar SIKILDI ama bu Zincirli kuyu ismi nerden gelmis anliyamadim? Fakat kültürünüze bagli kalmaniz iyi varsin size
milliyetci desinler sakin cocuklarinizi bu kültürden mahrum etmeyin kendinize Cocuklariniza sahip cikin yoksa baskasi sahiplenir....

Keke BARAN bu söylesiyi ve bize zaman ayirip sorularimiza ictenliklen cevapladiginiz icin tesekürlerimizi sunar müzik hayatiniza ve calismalarinizda basarilar dilleriz

Bende bana halkimin bir parcasi olan Zincirlikuyu halkiyla tanismak icin bu olanagi tanidiginiz icin tesekür ederim Sevgilerimi ve Saygilarimi sunarim.

hünermend keke baran (Ali Baran)

Celal Atmaca

Yayınlanma Tarihi: 29.11.2004