Dersimdeki Azinliklar

Dersimli olanlar özellikle de yaslilar  bilirler ki bizde bir kac Türk köyleri vardir ki yeni isimlerini bilmem ama eski isimleriyle Hozat ve Pertek te ve o bölgede ,Sagman, inciga, asagida Cemisgezeke dogru ise Celedor ,Sinsor ..v.s   yillardir bu köyler bu bölgeye yerlestirilmis bu azinliklarimiza hic bir zamanda dersimliler saldirmamis malina mülküne bir zaval gelmemis hem baski ve cebir de yok, olsaydi bir kayda gecerdi bir Maras, bir Sivas katliami gibi tarihe gecerdi ve bizimde yüzümüz kizarirdi iyiki olmamis iste Alevi - KirmancToplumunun Asalati burda kendini gösteriyor ve bu komsular iki- üc Asirdir bir cümle Kirmancki veya Kurmanci konusamazlar ve cevap veremezler, bize hep Kivra.... diye hitap ederlerdi Sagmanlar köylerimize Tut , Bekmez, Üzüm, v.s getirip satarlardi bizlerde elimiz avucumuzdakini bunlara verip alirdik,

Bir Halka – bir Topluma ayit bir insan, diger bir Halkin dilini ya Ticaret alis verisi oludugu yerde ister istemez,( ticaret dili oldugu icin) mecburen ögrenir  yada zorlanirsa baski ve cerble ögrenir, aynen bizdeki gibi.

Ben 7 yaslarindan okula basladigimda Türkce hic bilmezdim Osman Hoca diye bir Hocamiz vardi  Kafamiza vurup „Koyunlar Koyunlar Türkce ögrenin“ derdi, Okulda Kürtce konusan dövülürdü, aramizada Ajanlari vardi evde dahi konussak Hoca efendi biliyorduku o gün Kürdce konusmusum ve dayak ,derken bizlere zorla Türkce ögretildi, ama yani basimizdaki Celedorlu, Incigali,Pertek veya Hozattaki bir kac Türk ten bir kelime Kürtce yada Zazaca konustuklarina rastlayamazsiniz iyi hos buraya kadar sorun yok diyeceksiniz “ne var yani hic degil bir dil ögrendik“ ama ögle degil sorun bizden birileri kendisini artik Türk görmesi hatta „Biz Türküz „ Asil Türk ve Müslüman biziz“ diyenler  böyle olustu ,gel görkü bunu derken bile dili sürcüyor  sonradan ögrendigi dil beli ediyor, hem bunu söyleyen yaslilar var Dersimde. Peki Amca sen Türksen Kürtceyi nasil ögrendin? Diye sordugunda ..e..ee biz tezden geldug buralara yerlestug kurdcede ögrendik, „Peki Amca aranizda da hep Kurmanci konusuyorsunuz? Sorusuna ise cevabi ilginc „ O aliskanlik eskiden geli alismisiz öyle konisig“

Haidi pakla pirincin tasini..adam kendi öz dilini inkar eder duruma düsürülmüs, ne varki gine onlardan baska bir Amca  hemen atilir lafi kapar  „ Babam biz 1945 –50 lerden  sonra Köylerimize okullar yapilinca yasli,evli barkli adamari okula aldilar ve ögrendik“  ..kah kahalar patliyor.. evet ..evet dogru derler ..dorgusuda bu önceden ticaret yapan özelliklede erkekler tabiki Türkceyi ögrenmisler , Köydeki kadinlar halla türkceyi bilmezler bu son dönemde cok televizyon kanallari,Radyolar v.s ortaya cikinca ögrendiler.

Ama aci veren o ki bir incigali yada sagmanli köye gelince , yada cematta oturunca bizimkiler hemen dilini birakir baslarlar bozuk bir türkceyle konusmaya,1966-67 lerde bizim ilk okul dönemimizde birinin Kizi yada oglu Türkce  konustumu övünüp dururdu „Massallah bülbül gibi Türkce konisir Oglum“ derlerdi.özentinin had safhaya ciktigi dönemdi,artik bazi arkadaslarimiz Annesi veya Babasiyla Elazigin carsisinda utanip yürümez olmustu, bunu hepimiz yasadik ki bu dönemdeki fikralar tiyatroler yapildi,amma icimizdeki azinlik halla yerinde tas gibi Kaya gibi duruyorlar biz onlara bir kelime ögretemedik ve gercek yüzlerinide 1980 sonrasi döneminde gördük, Sagmanlarin Incigalilarin nasil silah aldiklaeini ve Sayin Kardeslerimizin, Keuralarimizin nasil üzerimize hücum ettiklerini gördük icimizdeki azinlikin Devletiyle ,Ordusuyla Bay...cogunluk oldu bizi de hala Azinlik dahi kabul etmez oldular,gelip evimize oturdular misafir dedik adamlar bizi kapinin önüne koydular, simdide bizi azinlik kabul etmeyen cogunluk „asil Üye“ kabul edermi,eskide bize „asil Türk“ dediler simdide „asil Kurucu,devletin sahibi“ laflariyla kandiracaklar, „döne döne Kürd Amed Nöbete?“

Yasasin Halklarin kardesligi siyarini dersimde ne kadar hayata gecirdigimizi de burda ortaya cikiyor bizim Solcu arkadaslarin dikatine sunulur... artik ne diyeyim....

Basta Dersimli hemserilerime  yeni Yilda saglik, özgür ve kardesce dayanisma icinde olmalarini dilerim ,Tüm Dünya Halkinada Özgürlük ve Silahlarin sustugu baris ve Refah icinde bir yasam diliyorum.Sanatci

Ali Baran